Cây óc chó hiện nay không còn xa lạ thế nhưng giá trị tuyệt vời của nó trong việc chữa bệnh không phải ai cũng biết. Đặc biệt, cây óc chó được mệnh danh là dược liệu quý giúp điều trị các bệnh lý về tim mạch.Vậy cụ thể công dụng của cây óc chó và cách dùng như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp đầy đủ những thông tin trên.
Đặc điểm của cây óc chó
Tên gọi khác của cây óc chó: Hồ đào, lạc tây
Tên khoa học: Juglans regia L
Nhận diện
- Cây to, sống lâu năm, cao trên 20m, rụng lá về mùa đông. Vỏ thân màu xám tro, có vết nứt dọc song song. Lá kẹp lông chim lẻ, mọc so le, gồm 5-9 lá chét hình trứng, to dần về phía đầu, gốc tròn, đầu hơi nhọn, mép nguyên, hai mặt nhẵn hoặc có ít lông ở gân chính mặt dưới, vò ra có mùi thơm, cuống dài.
- Hoa đơn tính, cùng gốc, màu lục vàng; lá bắc sớm rụng; hoa đực mọc ở kẽ những lá đã rụng tụ thành hình đuôi sóc rũ xuống; nhị 10-20, chỉ nhị ngắn, bao phấn 2 ngăn quay vào trong; hoa cái mọc riêng lẻ hoặc 2-3 cái ở đầu cành, lá đài và cánh hoa rất nhỏ; bầu một ngăn, có vách giả.
- Quả đường kính 3-4cm, vỏ dày có phần hóa gỗ, nhân nhiều rãnh nhăn như khối óc chứa nhiều dầu béo.
- Mùa hoa: tháng 3-5; mùa quả: tháng 9 -10.
Phân biệt các loại óc chó
Có 2 loại óc chó là: Cây óc chó rừng và cây óc chó đồng bằng.
- Cây óc chó rừng (Juglans regia): Là dạng thân gỗ lớn, tán rộng, cao từ 25-35m. Quả óc chó có vỏ ngoài màu xanh, vỏ bên trong rất cứng (quả hạch), nhân hạt chia thùy và nhăn nheo như bộ óc của động vật. Cây óc chó rừng được trồng nhiều ở các nước châu Âu và du nhập vào Việt Nam cách đây hơn 30 năm, trồng tại thị trấn Phó Bảng (Hà Giang) và lâm trường Sapa (Lào Cai).
- Cây óc chó đồng bằng (Ficus hirta Vahl): Là thân cỏ, mọc hoang tại các bờ rào, ven ruộng. quả óc chó đồng bằng chỉ nhỏ bằng quả trứng cá, bên trong chứa những hạt nhỏ như ruột của quả sung nên ở miền bắc người ta còn gọi là quả sung dại. Ngoài ra, loại này còn được gọi bằng tên khác như: vú bò, vú chó, ổi dại…
Phân bố
Óc chó thực ra là loài cây mới du nhập vào nước ta cách đây không lâu. Cây thường được trồng ở một số tỉnh phía Bắc như Cao Bằng, Tuyên Quang, Hà Giang, Lào Cai. Cây vẫn còn được trồng với số lượng hạn chế khoảng vài nghìn cây.
Công dụng của cây óc chó
Cây óc chó – Bài thuốc quý trong điều trị hở van tim, hạ huyết áp
Hiện nay, óc chó dùng làm dược liệu chữa hở van tim là óc chó rừng và óc chó đồng bằng. Công dụng cụ thể như sau:
Chống oxy hóa
Óc chó rừng chứa nhiều chất chống oxy hóa như vitamin C, polyphenol giúp dọn dẹp các gốc tự do – những tác nhân làm tổn thương tế bào và hệ thống van tim, khiến bệnh hở van tim tiến triển nặng hơn.
Hạ mỡ máu
Theo các nhà khoa học của Đại học California, Mỹ, lá óc chó có tác dụng làm giảm nồng độ triglycerid, cholesterol toàn phần và làm tăng nồng độ HDL trong máu, nhờ đó giúp giảm nguy cơ xơ vữa động mạch cho người bệnh hở van tim.
Công dụng của cây óc chó trong việc giảm huyết áp
Chiết xuất lá óc chó có tác dụng làm giảm cả huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương. Mà kiểm soát huyết áp là một trong những mục tiêu cần đạt được trong điều trị hở van tim. Có được hiệu quả này là nhờ vào tác dụng thư giãn động mạch của các nhóm chất flavonoid trong dịch chiết lá óc chó.
Giảm đau
Theo nghiên cứu của nhà khoa học, các flavonoid như quercetin trong lá óc chó có tác dụng làm giảm độ nhạy cảm của trung tâm cảm nhận đau tại não bộ thông qua con đường adrenergic, từ đó giảm các cơn đau thắt ngực cho người hở van tim.
Bởi vệ chức năng gan thận
Lá óc chó chứa nhiều chất chống oxy hóa giúp bảo vệ gan chống lại các tác nhân gây hại, tăng cường khả năng thải độc gan, thận. Với những bệnh hở van tim phải điều trị thuốc tây lâu năm thì điều này rất cần thiết bởi họ đối tượng có nguy cơ cao gặp phải tác dụng phụ trên gan thận.
Cách sử dụng cây óc chó trong điều trị hở van tim
- Lấy 9 ngọn cây óc chó cho vào cối, thêm 100ml nước đun sôi để nguội rồi giã vắt lấy nước.
- Lấy 1 bó lá hẹ vào cối, thêm 100ml nước đun sôi để nguội, giã vắt lấy nước.
- Đem 2 cốc nước óc chó và hẹ tươi phơi sương đêm, đến 12 giờ mang vào và uống riêng từng cốc cách nhau 30 phút (uống cốc nào trước cũng được). Uống liền 2 đêm liên tiếp / tuần, các tuần tiếp theo uống trùng ngày với tuần đầu tiên.
Các bài thuốc chữa một số loại bệnh khác từ cây óc chó
- Chữa người già yếu ho, khó ngủ: Óc chó (bỏ vỏ), hạnh nhân (bỏ vỏ và đầu nhọn), gừng tươi, mỗi vị 40g, giã nát trộn đều, làm viên to bằng hạt ngô. Mỗi tối trước khi đi ngủ uống 1-2 viên dùng nước gừng chiêu thuốc.
- Thuốc bổ chữa đau lưng, mỏi gối: Nhân hạt óc chó 30g; bổ cốt chi, đổ trọng mỗi vi 100 g. Giã nhỏ chế thành viên. Mỗi lần uống 5g ngày 3 lần.
- Chữa thận lạnh, đau buốt ngang lưng, mệt mỏi, liệt dương, đái són, đái dắt, tiết tinh: Nhân hạt óc chó 12g; ba kích 10g; ích trí nhân ô dược, cẩu tích, mỗi vị 8g. Sắc uống ngày một thang.
- Chữa khí hư: Lá óc chó tươi, xao vàng, sắc với nước (50 g lá/1 lít), dùng rửa âm đạo.
- Chữa trẻ con chốc đầu: Óc chó (cả vỏ) thiêu tồn tính để nguội , thêm nửa phần khinh phấn, trộn đều, tán nhỏ, hòa với dầu thầu đầu bôi lên chỗ chốc đầu đã rửa sạch bằng nước trầu không hay nước bạch đồng trinh.
- Chữa đau nhức:Nhân hạt giã nhỏ hòa với rượu uống, và giã lá tươi hay vỏ quả đắp ngoài.
- Chữa hen suyễn ở người cao tuổi và đái ra cát sỏi: Nhân hạt óc chó, giã, nấu cháo ăn thường xuyên.
Xem thêm: Hoàng đằng- Bài thuốc chữa tim mạch, dùng sao cho hiệu quả
Lưu ý khi sử dụng óc chó
Quả óc chó là một trong 8 loại thực phẩm dễ gây dị ứng nhất có thể như: gây ngứa miệng, ngứa toàn thân, nổi mề đay, sưng họng. Những người bị dị ứng quả óc chó thì không nên tiếp tục sử dụng.
Trong quả óc chó có nhiều axit phytic, hay phytate là một chất thực vật làm suy yếu sự hấp thụ các khoáng chất như sắt và kẽm trong hệ tiêu hóa của bạn. Điều này chỉ áp dụng trong bữa ăn có chứa thực phẩm có phytate cao.
Mặc dù quả óc chó rất tốt cho sức khỏe nhưng nên ăn số lượng nhất định theo khuyến cáo của chuyên gia dinh dưỡng để tránh dung nạp quá nhiều ảnh hưởng đến sự hấp thu dinh dưỡng từ các chất khác.
